Dat maart zijn staart roert, en april doet wat hij wil, werd ons dit jaar nog eens overvloedig duidelijk gemaakt. Na een periode van zon en hoge temperaturen, kantelde het weer al snel weer naar kou en sneeuw. Ga je net biologische zaden kopen, en heb je de zaaikalender al klaarliggen om in de tuin aan de slag te gaan? Als (beginnende) moestuinier is het goed om te weten wat je kunt doen om je groenten, kruiden en bloemen te beschermen tegen de invloeden van het weer. Zo kan (nacht)vorst in het begin van het jaar een bedreiging vormen, maar kunnen ook regen, hitte en zon sterke invloed hebben op je moestuin.
Houd de zaaikalender bij de hand
Een goede planning is het halve werk, en een zaaikalender kan je daarbij helpen. Sta je in de startblokken om te gaan zaaien, houd je zaaikalender dan bij de hand. Daarin lees je in een oogopslag welke zaden je wanneer kunt zaaien, en hoe goed deze wel of niet tegen de vorst kunnen. Het gebruik van een zaaikalender is erg handig wanneer je in het vroege voorjaar wilt zaaien, want de temperaturen kunnen in dit seizoen nog wel eens onder het nulpunt belanden, vooral ‘s nachts. Ook is het een slim idee biologische zaden te kopen. Deze zaden zijn van een hoge kwaliteit, waardoor het goed is gesteld met de kiemkracht en groeikwaliteit. Biologische zaden kopen zorgt voor weerbare gewassen die gewapend zijn tegen de wispelturigheid van het Nederlandse weer.
De vroege lente: volop zon en koude nachten
Heb je de zaaikalender er nog eens op nageslagen, en ga je voor zaden die je in het vroege voorjaar al zaait? Houd de weersvoorspellingen dan nauwlettend in de gaten. Het is verstandig om zeker tot IJsheiligen (15 mei) rekening te houden met de kans op nachtvorst. Vooral wanneer het een langere periode warm en zonnig is geweest, zijn jonge plantjes kwetsbaar voor zo’n plotselinge temperatuurschommeling. Bij weer zoals afgelopen maart, met temperaturen die regelmatig de twintig graden Celsius aantikken, schieten de gewassen de grond uit en beginnen de zaadjes volop met ontkiemen. Die zijn er niet altijd tegen bestand wanneer de temperatuur plotseling weer tegen het nulpunt komt te liggen. Ga in je zaaikalender na welke groentesoorten kwetsbaar zijn voor vorst en kou. Sommige planten kunnen lichte vorst (tussen de 0 en -2 graden Celsius) goed verdragen, maar komen in de problemen wanneer het kwik nog verder daalt en er sprake is van strengere vorst.
Hoe bescherm je je gewassen tegen de kou?
- Dek kwetsbare groenten af. In je zaaikalender kun je zien welke planten echt niet tegen de vorst kunnen. Geef die in deze periode wat extra aandacht.
- Dek je planten af, doe dat dan met ademende materialen, zoals vliesdoek en jute.
- Vorstgevoelige planten in potten, zoals tomaat en paprika, kun je het beste naar de serre of vensterbank verhuizen.
- Biologische zaden kopen zorgt ervoor dat je zeker weet dat je zaden van goede kwaliteit zijn. Dat zorgt voor sterke en weerbare gewassen.
- Planten in potten lopen sneller risico op een bevroren wortelkluit. Is verplaatsen geen optie? Bescherm ze dan door de binnen- en buitenkant van de potten met noppenfolie te bekleden.
- Stop tijdelijk met water geven wanneer de vorst op de loer ligt. Een natte grond zal sneller bevriezen en schade aanrichten.
De zomer: hitte en droogte liggen op de loer
Niet alleen in de vroege lente kun je te maken krijgen met weersomstandigheden die je moestuin en gewassen kunnen schaden. Ook in de zomer doe je er goed aan je tuin waar nodig te beschermen. In je zaaikalender vind je meer informatie over de ideale standplaats van de verschillende groenten en planten. Sommige kunnen niet genoeg krijgen van de zon, maar andere gedijen juist beter in de (half)schaduw. Moestuinbakken en moestuintafels zijn tijdens een hittegolf of aanhoudende droogte extra kwetsbaar, omdat zij sneller uitdrogen. Voldoende water geven is tijdens de warme maanden natuurlijk een must, vooral wanneer het weer zelf droog blijft. Check regelmatig de aarde in jouw bakken of tuin door er een vinger er een paar centimeter in te steken. Blijft je vinger droog en blijft de aarde er niet aan kleven, dan is het tijd om bij te wateren. Je kunt je gewassen tegen de hitte beschermen door schaduw te creëren. Zo houd je de kwetsbaardere gewassen zoals sla en andijvie veilig. Ook planten kunnen namelijk verbranden onder de felle zon. Je merkt dat al snel wanneer de bladeren verschrompelen of lelijke plekken krijgen.
Hoe bescherm je je moestuin tegen de hitte?
- Check in de zaaikalender welke gewassen kwetsbaar zijn voor hitte en zon. Deze groenten moet je de komende zomer extra goed beschermen.
- Zorg waar nodig voor schaduw, vooral tijdens een hittegolf. Dat doe je bijvoorbeeld door middel van schaduwdoeken.
- Geef voldoende water, en doe dit bij voorkeur vóór of na zonsopgang. Zorg er daarbij het liefst voor dat er geen water op de bladeren terecht komt. Hoeveel water welke plant nodig heeft, vind je in je zaaikalender.
- Heb je geen tijd je planten regelmatig water te geven? Zorg dan voor een irrigatiesysteem zoals een druppelslang. Je kunt zo’n systeem ook zelf maken, bijvoorbeeld met lege plastic flessen.